Son yıllarda giderek artan çevrimiçi alışveriş ortamlarında tüketiciyi korumak için bankalar bazı önlemler geliştiriyor. Bunlardan biri de chargeback. Bu yazıda chargeback ne demek ve nasıl yapılır sorularına yanıt bulabilirsiniz. Ayrıca sanal POS ve QR ile ödeme yöntemlerinde yararlanabileceğiniz ipuçlarını da burada bulabilirsiniz.
İnternet üzerinden kredi veya banka kartı ile ödeme yapılmasını sağlayan sistem, sanal pos nedir sorusuna yanıt olarak verilebilir. Fiziksel bir mağazadaki POS cihazlarının dijital karşılığı olan sanal POS, e-ticaret siteleri ve online hizmet sağlayıcıları tarafından kullanılır. Müşteri, ödeme aşamasında kart bilgilerini girerek işlem yapar ve bu bilgiler güvenli bir şekilde işlenir. Sanal POS, ödeme işlemlerini hızlı, güvenli ve kolay hale getirirken, işletmelere de çeşitli ödeme seçenekleri sunar.
QR ile ödeme ise karekod teknolojisini kullanarak yapılan bir dijital ödeme yöntemidir. Bir mağazada ya da online alışverişte, ödeme ekranında yer alan QR kodu akıllı telefonunuzun kamerası ile tarayabilirsiniz. Ardından ödeme işleminiz banka uygulaması veya dijital cüzdan üzerinden tamamlanır. QR kod ile ödeme, fiziksel temasa gerek kalmadan hızlı ve güvenli bir işlem yapılmasını sağlar ve özellikle mobil ödeme alışkanlıkları artan tüketiciler için pratik bir çözüm sunar.
Sanal POS ve QR ile Ödeme Tercihleriniz için İpuçları
- Sanal POS ile ödeme yaparken güvenli siteleri tercih edin.
- QR ile ödeme yaparken doğru QR kodu taradığınızdan emin olun. QR kodunu taramadan önce, kodun meşru bir kaynaktan geldiğini onaylayın.
- Sanal POS ödemelerinizde kart bilgilerinizi yalnızca güvendiğiniz ve bilinen platformlarda paylaşın. Bilmediğiniz sitelerden veya bağlantılardan kart bilgilerinizi vermekten kaçının.
- QR kodla ödeme yaparken kullandığınız banka uygulamasının güncel ve resmi sürüm olduğundan emin olun. Güvenlik güncellemeleri, olası riskleri azaltacaktır.
- Sanal POS ödemelerinizde eğer bankanız iki aşamalı doğrulama (SMS kodu, mobil onay) sunuyorsa, bu güvenlik özelliğini kullanarak işlemlerinizi ekstra bir koruma ile tamamlayın.
- QR kod ile ödeme yaptıktan sonra banka hesabınızı veya dijital cüzdanınızı kontrol ederek işlem detaylarının doğru olduğundan emin olun.
Chargeback Nedir?
Chargeback, tüketici olarak kartınızla yaptığınız bir işlemi geri çevirme sürecidir. Bu süreç genellikle, bir ürün ya da hizmetin beklentileri karşılamaması, dolandırıcılık veya hatalı bir işlem nedeniyle başlatılır. Tüketici, kredi kartı veya banka kartı sağlayıcısına başvurarak işlemi iptal etmelerini ve parasının iade edilmesini talep eder. Banka, bu talebi değerlendirip satıcıyla iletişime geçer ve gerekirse işlemi tersine çevirir.
Chargeback işlemleri, tüketici olarak size güvence sağlarken, satıcılar açısından olumsuz sonuçlara neden olabilir. Haksız ya da kötü niyetli talepler satıcıya mali kayıplar yaşatabilir. Ayrıca yüksek chargeback oranları satıcının ödeme işlemcileriyle olan ilişkisini de olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle satıcılar, müşteri memnuniyetini en üst düzeyde tutarak ve işlemleri belgelerle kanıtlayarak chargeback sürecini minimize etmeye çalışırlar.
Chargeback Türleri Nelerdir?
Sanal POS ve QR ile ödeme süreçlerinde de gerçekleşebilen chargeback, genel olarak 3 farklı kategoride olabilir. Bunlar şu şekilde belirtilebilir:
- Dolandırıcılık: Bu tür chargeback, kart sahibinin bilgisi dışında gerçekleşen işlemler için talep edilir. Örneğin, kart bilgileri çalınarak yapılan bir ödeme, dolandırıcılık olarak değerlendirilir. Kart sahibi bu durumu fark ettiğinde, işlemi iptal ettirmek ve parasını geri almak için bankasına başvurarak chargeback talebinde bulunur.
- Alınan Hizmet veya Ürünle ilgili Yaşanan Anlaşmazlıklar: Sipariş ettiğiniz bir ürün ya da hizmeti almadığınızda, eksik ya da kusurlu teslim aldığınızda chargeback talebinde bulunabilirsiniz. Aynı şekilde, satıcının sunduğu hizmetin vaadettiği kalitede olmaması, yanlış ürün gönderimi ya da iptal edilen bir hizmetin ödemesinin alınması gibi durumlar da bu kapsama girer.
- İdari Hatalar: Bu durum genellikle teknik ya da idari hatalar sonucu oluşan işlemleri ifade eder. Örneğin, bir işlemin kart sahibinden iki kez çekilmesi, yanlış tutarların alınması ya da yetkilendirme hataları nedeniyle işlem iptali gerektiğinde, idari bir chargeback başlatılır.
Chargeback Nasıl Yapılır? Süreç Nasıl İşler?
Dolandırıcılık, aldığınız hizmet veya ürünle ilgili bir anlaşmazlık ya da idari hatalardan kaynaklı bir ödeme sorunu yaşadığınızı düşünüyorsanız chargeback sürecini başlatabilirsiniz. Peki, chargeback nasıl yapılır?
- Öncelikle yanlış veya sorunlu bir işlem olduğundan emin olun. İşlem dolandırıcılık nedeniyle mi gerçekleşti, yoksa satın alınan ürün veya hizmetle ilgili bir sorun mu var? Gerekçenizi netleştirin ve mümkünse bununla ilgili belgeler toplayın.
- Ödeme işleminizle ilgili sorunu netleştirdikten sonra bankanızla iletişime geçin. Genellikle bankanın internet bankacılığı, mobil uygulama ya da çağrı merkezi üzerinden bu başvuruyu yapabilirsiniz. Chargeback talebi oluşturduğunuzu belirtin ve nedenini açık bir şekilde ifade edin. Banka genellikle chargeback talebi sırasında sizden, durumu destekleyen belgeler sunmanızı ister. Bunun için önceden belgelerinizi, kanıtlarınızı hazırlamaya çalışın.
- Bankanız, sizin talebinizi aldıktan sonra durumu değerlendirir. Satıcıyla da iletişime geçilerek işlemin doğru olup olmadığı incelenir. Banka, gerekli görürse satıcıya chargeback sürecini bildirir. Banka talebinizi haklı bulursa, ödemeniz geri alınır ve hesabınıza iade edilir. Süreç, duruma ve bankanın prosedürlerine bağlı olarak birkaç hafta sürebilir. Eğer banka talebinizi reddederse, gerekçeleri inceleyip itiraz hakkınızı kullanabilirsiniz.
Chargeback Kuralları Nelerdir?
Türkçe karşılığı ters ibraz olarak bilinen chargeback sürecinde uymanız gereken bazı kurallar ile karşılaşabilirsiniz. Özellikle sanal POS ve QR ile ödeme yöntemlerini kullanıyorsanız bu kurallar sizin için önemli olacaktır. Chargeback kuralları genel olarak şu şekilde belirtilebilir:
- Chargeback talebi yaparken, işlemi geri çekmek için geçerli bir sebebiniz olmalıdır. Örneğin, sanal POS ile yapılan bir ödemede aldığınız ürün hatalı ya da eksikse ya da QR ile ödeme sırasında beklenen hizmet sağlanmadıysa bu durumlar chargeback için uygun gerekçelerdir.
- Chargeback başvurusu genellikle işlem gerçekleştikten sonra belirli bir süre içinde yapılmalıdır. Bu süre bankalara göre değişiklik gösterebilir.
- Bankalar, chargeback talebi sırasında tüketicilerden sorunu kanıtlayan belgeler isteyebilir. Sanal POS ile yapılan bir alışverişte, satıcı ile yapılan yazışmalar ya da sipariş bilgileri önemli kanıtlar olabilir. Benzer şekilde, QR ile ödeme yapılan işlemlerde de satıcının verdiği hizmete dair belgeler ya da ekran görüntüleri başvuru sürecinde sunulmalıdır.
Chargeback Başvurusu Nereye Yapılır?
Chargeback başvurusunu, işlem yaptığınız kartın sağlayıcısına, yani bankanıza yapmanız gerekir. Bunun için internet bankacılığını ya da bankanızın mobil uygulamasını kullanabilirsiniz. Birçok banka, mobil uygulama veya internet bankacılığı üzerinden chargeback başvuru imkânı sunar. İlgili işlemi seçerek itirazda bulunabilir ve chargeback talebinizi iletebilirsiniz. Ayrıca bankanızın müşteri hizmetleri servislerini arayarak da chargeback başvurusunda bulunabilirsiniz. Müşteri hizmetleri yetkilisi, talebinizi kaydedip gerekli adımları sizin için başlatacaktır.
Eğer online ya da telefon üzerinden başvuru yapamıyorsanız bankanızın şubesine giderek doğrudan chargeback talebinde de bulunabilirsiniz. Burada da işleminiz hakkında bilgi verip gerekli belgeleri sunmanız istenecektir. Başvuru sürecinde, özellikle sanal POS veya QR ile ödeme üzerinden yapılan işlemlerde, işlemi kanıtlayıcı belgeleri bankaya sunmak, sürecin hızlı ve etkili bir şekilde ilerlemesine yardımcı olacaktır.
Chargeback Hangi Sürede Yapılmalıdır?
Chargeback talebi genellikle işlem yapıldıktan sonra belirli bir süre içinde yapılmalıdır. Bu süre, bankaların ve kredi kartı sağlayıcılarının politikalarına göre değişiklik gösterebilir. Bazı durumlarda (örneğin, dolandırıcılık durumları veya gecikmeli teslimatlar) bankaların chargeback için tanıyacağı süre daha uzun olabilir. Ancak, özellikle sanal POS ya da QR ile ödeme işlemlerinde zamanında başvuru yapmanız sizin için yararlı olacaktır.
POS Cihazında Chargeback Nedir?
Kartınızla POS cihazı üzerinden yaptığınız bir alışverişte sorun yaşadığınızda, örneğin satın aldığınız ürünün hatalı olması, teslim edilmemesi veya dolandırıcılık gibi bir durumla karşılaşmanız halinde bankanıza başvurarak chargeback talebinde bulunabilirsiniz. POS cihazları, fiziksel satış noktalarında kartlı ödemeleri işlemek için kullanılır ve chargeback süreci, bu cihazlar üzerinden yapılan işlemlerde de geçerlidir.