Hileli iflas suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 161. Maddesinde hüküm altına alınmıştır. Alacaklının alacağının güvencesi olan malvarlığının hileli tasarruflarda bulunmak suretiyle eksiltilmesi, hileli iflas suçunu oluşturur. Bir tacirin, ticaretin gerektirdiği özeni ve dikkati göstermemesi ise taksirli iflas suçunu oluşturur. Taksirli iflas suçu ise TCK md.162’de düzenleme alanı bulmuştur. Hileli ve taksirli iflas suçları, Türk Ceza Kanunu’nda malvarlığına karşı suçlar kategorisinde düzenlenmiş olup uygulamada ekonomik suçlar olarak da bilinmektedir.

Hileli İflas Suçu Şartları ve Cezası

Hileli iflas suçu düzenlemesi ile iflas etme eylemini değil, iflas fiili öncesinde yahut sonrasında mal varlığının eksilmesini amaçlayan hileli tasarrufların cezalandırılması amaçlanmaktadır. Hileli iflas suçu failin özel kastı ile işlenebilen bir suçtur. Fail, gerçekleştirdiği hileli tasarruflar ile malvarlığını eksiltme kastı ile hareket eder.

Hileli iflas suçu nedeniyle cezalandırma yapılabilmesi için gerçek veya tüzel kişi tacir hakkında ticaret mahkemesi tarafından iflas kararı verilmesi gerekir. Şayet bu karar verilmediği takdirde tacir tarafından gerçekleştirilen hileli tasarrufların cezalandırmaya konu edilebilmesi mümkün değildir.

Hileli iflas suçu, yalnızca ticari faaliyet gösteren ve iflasa tabi olan borçlu tacirler tarafından işlenebilir. Söz gelimi, sıradan herhangi bir esnaf, borçlarını ifa edemediği nedeniyle dükkanını kapatması, hileli iflasa konu edilemez. Söz konusu suçta tacir tüzel kişi ise, tüzel kişiyi temsilen tasarrufta bulunan gerçek kişiler, hileli iflas suçunun faili sıfatını haiz olacaktır.

Hileli iflas, seçimlik hareketler ile işlenebilen bir suç olup suçun faili, seçimlik hareketlerden herhangi birisini işleyerek suçun doğmasına neden olur. Seçimlik hareketlerden birden fazlasını işleyen fail, tek iflas suçu sebebi ile cezalandırılacaktır. Aşağıda sıralanan hileli tasarruflar malvarlığını eksiltmeye yönelik tasarruflar olup, işlenmesi halinde hileli iflas suçu meydana gelecektir:

• Alacaklı kişilerin alacaklarının güvencesi niteliğindeki malların gizlenmesi, kaçırılması ya da değerinin azaltılması,
• Malvarlığını kaçırmayı amaçlayan tasarrufların aşikâr olmasına mâni olmak amacıyla ticari defter, kayıt ya da belgelerin yok edilmesi yahut gizlenmesi,
• Gerçek bir alacak ve borç ilişkisi mevcut olmadı halde, bu tür bir ilişki sanki varmış gibi borçların artmasına sebebiyet verecek şekilde belge düzenlenmesi,
• Gerçek dışı muhasebe kayıtları ile yahut sahte bilanço düzenlemeleri ile mevcut aktifin daha az gösterilmesi.

Hileli iflas suçunu işleyen faillere 3 yıldan 8 yıla kadar süreli hapis cezası uygulanır. Oldukça ağır ve hürriyeti bağlayıcı ceza öngörülen bu suçta, hak ve menfaat kaybı yaşanmaması adına deneyimli bir Ceza avukatından hukuki yardım almak isabetli olacaktır.

Hileli İflas Suçunda Görevli Mahkeme

Hileli iflas suçunu konu alan yargılamalar, ağır ceza mahkemesi eli ile gerçekleştirilir. Taksirli iflas suçu nedeniyle yapılacak yargılama ise asliye ceza mahkemesi tarafından gerçekleştirilir.

Kaynak: https://www.batuhanvar.av.tr/ceza-hukuku/